Çocuklar ve Dijital Medyada Sahte Haberler: Nasıl Gerçekten Emin Olabiliriz?
Medya alanında yaygın olan "sahte haberler" ve "alternatif gerçekler" gibi terimlerle, çocuklarımıza süzülen bilgilerin gerçeğe dayandığından nasıl emin olabiliriz? Clickbait (yanıltıcı başlıklar), aşırı görüşler ve internet üzerinden yayılan tamamen yanlış bilgilerle mücadele eden birçok okul, çocuklara gerçeği ayırt etme becerilerini öğretmeye çalışıyor.
Çocuklar Sosyal Medyada Okuduğu Tüm Haberleri Gerçek Sanıyor
Beş Çocuktan Biri İnternette Okuduğu Her Şeyi Gerçek Sanıyor Sahte haberler yeni bir olgu olmamakla birlikte, dijital medyanın yükselişi son aylarda eşi benzeri görülmemiş bir ivme kazanmıştır. Bugün büyümekte olan gençler, dijital teknoloji ile çevrili bir dünyada yaşıyor. Cep telefonları, tabletler ve bilgisayarlar aracılığıyla sürekli bilgiye maruz kalıyorlar. Bu durum, çocukların sahte haberlerle düzenli olarak karşılaşma ihtimalini artırıyor.
Ana Haber Kaynağı Dijital Medya
Her zamankinden daha fazla çocuk, ana haber kaynağı olarak dijital medyayı kullanıyor ve beş çocuktan biri çevrimiçi ortamda okudukları her şeyin doğru olduğuna inanıyor. Peki, gençleri dijital dünyanın potansiyel tuzaklarından korumak ve sahte haberlere karşı eleştirel okur yazarlık becerileriyle donatmak için yeterli çabayı gösteriyor muyuz? Çevrimiçi bilgilerin güvenilirliğini sorgulayamayan çocuklar, okula, işyerine ve hayata dair doğru bilgiye ulaşmakta zorluk çekebilirler. Dahası, sahte haberler demokrasiye, yönetime ve gazeteciliğe güveni zedeleyebilir.
Eleştirel Okuma Yazma Becerileri
Çocukların eleştirel okuma yazma becerilerini artırmak hayati öneme sahiptir. Ancak, uygun eğitim, destek ve kaynaklar olmadan öğretmenlerin bu becerileri öğretemeyeceğini biliyoruz. Bu engelleri aşmak için öğretmenlerin sahte haberlerin sınıflarında bir sorun olup olmadığını tespit etmeleri ve okuryazarlık becerilerini öğretecek kaynaklara sahip olmaları gerekmektedir.
Sahte Haberi Nasıl Anlarız?
- Hikaye başka yerlerde de rapor edildi mi?
- Radyo, televizyon ya da gazetelerde mi yer aldı?
- Hikayeyi yayınlayan kuruluşu duydunuz mu?
- Hikayeyi bulduğunuz web sitesi orijinal mi görünüyor? (Başka bir orijinal web sitesine benzemek için tasarlanmış sahte bir site değil mi?)
- Web sitesi adresi gerçek mi? 'com.tr' veya 'com' gibi normal bir uzantı mı? 'com.co' gibi olağandışı bir uzantı mı?
- Fotoğraf veya video normal mi görünüyor?
- Hikaye inanılır mı?
Bu sorulardan herhangi birinin cevabı 'hayır' ise, haberi yaymadan önce biraz daha araştırma yapmak isteyebilirsiniz.