İnternet, teknolojinin günümüzde ulaştığı noktada artık bir ihtiyaç haline gelmiştir. Çocuklar artık internetle çok daha erken yaşta tanışmakta ve önceki nesillere göre interneti kullanmayı çok daha hızlı öğrenmektedirler. Ebeveynler bu nesil farkını anlamadıklarında, çocuklardaki internet kullanımı kontrolsüz bir hale gelebilir. Peki, internet kullanımının bağımlılık haline gelmemesi ve verimli bir şekilde kullanılabilmesi için ebeveynlerin sorumlulukları nelerdir?
Çocuklarda İnternet Bağımlılığı Nedir ve Nasıl Başlar?
İnternet, iletişimi kolaylaştırmak ve bilgiye erişimi sağlamak amacıyla insanların hizmetine sunulmuştur. Teknolojinin hızla ilerlemesi, internete erişimi daha da kolaylaştırmaktadır. TÜİK 2020 verilerine göre, hanelerin %90.7’sinin internete erişimi olduğu görülmektedir. Günümüzde de çocuklar bu teknolojik yaşantının içine doğdukları için internete kolayca erişebilmektedirler.
Ebeveyn kontrolü olmadan internet ve teknoloji çocuklar için tehlikeli olabilir. Ancak ebeveynlerin bilinçli ve kontrollü olduğu durumlarda, internet bağımlılıktan çıkıp, aile için keyifli bir vakit geçirme aracı haline gelebilir.
İnternet bağımlılığı, çocukların günlük yaşamlarında oyun, uyku, yemek yeme gibi kişisel gelişimleri için önemli olan aktivitelerin yerini tablet, bilgisayar ve telefon gibi teknolojik cihazların alması durumudur. İnternetin çocukların ilgisini çeken uyaranlar içermesi, bağımlılığın başlamasına sebep olabilir.
Ebeveynlerin Sorumlulukları: İnternet Bağımlılığını Nasıl Önleyebiliriz?
Çocukların internete bağımlı olmadan internetin olumlu yönlerinden yararlanması sağlanabilir. Bunun için çocukların internete ebeveyn kontrolünde erişmeleri çok önemlidir. Çocukların yaş grubuna uygun eğitici içeriklere, günlük saat sınırlamalarıyla erişmeleri, gelişimleri için faydalı olabilir.
Özellikle çalışan ebeveynlerin işten döndüklerinde dinlenmek istemeleri anlaşılabilir bir durumdur, ancak çocukların internetle oyalanması yerine, aileyle güvenli bağ kurabilecekleri yorucu olmayan aktiviteler üretilebilir. Kitap okuma saatleri, günün nasıl geçtiğini birbirine anlatma, birlikte ekran karşısında izlenen içerikler hakkında konuşma gibi aktiviteler, çocukların internet bağımlılığını önleyebilir.
Çocukların teknolojik aletlerle geçireceği vakit, tüm aileyi kapsayacak bir etkinliğe dönüştürülebilir. Birlikte oynanabilecek oyunlar, izlenebilecek video ve program içerikleri, çocukların internete bağımlı bir yaşam sürmesini önleyebilir. İnternetin de aileyle vakit geçirmeye aracılık eden eğlenceli bir aktivite olduğunu fark eden çocuk, internete dair bilinçsiz bir bağımlılıktan uzaklaşabilir.
Çocuklar, sağlıklı gelişimleri için fiziksel aktiviteye ihtiyaç duyarlar. Fiziksel aktivitelerin yerine internette vakit geçirmeleri, hem bağımlılığı artıracak hem de gelişimlerini olumsuz etkileyecektir. Gün içinde dışarı çıkma ve yaşıtlarıyla vakit geçirme imkanı sağlanması, çocuklar için çok önemlidir. Çocukların ilgi ve yeteneklerine göre bir alana yönlendirilmesi ve okul öncesi eğitim almaları, çocuklar ve ebeveynleri için faydalı olacaktır.
Ebeveynler ve Örnek Olma
Çocuklar, en çok ebeveynlerini örnek alırlar. Bütün gününü internete bağlı geçiren bir ebeveynin, çocuğundan internete bağlı olmadan vakit geçirmesini beklemesi etkili olmayacaktır. Çocuk, ebeveynlerinin teknolojiden uzak ve kaliteli vakit geçirdiğini görmelidir. Bu şekilde, ebeveynlerini örnek almaya ve internette geçirdiği vaktin yerini başka etkinliklerle doldurmaya başlayabilir.
Çeşitli filtrelemeler ve kısıtlamalarla sunulan internet erişimi, çocuklar için faydalı olabilir. Çocuğun yaş grubuna göre getirilecek günlük saat kısıtlaması ve güvenli şifreleme sistemi ile çocuk, internete ebeveyn kontrolünde ve bilinçli bir şekilde erişecektir. Teknolojik aletlerin evin salon gibi ortak yaşam alanlarında kullanılması, çocuğun interneti bir kaçış yolu olarak görmemesini sağlayacak ve ebeveyn kontrolünü kolaylaştıracaktır.
Ebeveyn kontrolünde internet aracılığıyla oynanacak oyunlar, çocuklar için eğitici olabilir. Stratejik oyunlar, problem çözme yetisini geliştirirken, çeşitli zeka oyunları beyin gelişimlerine katkı sağlar. Çok oyunculu oyunlar, aile etkinliği haline gelebilir. Bu şekilde, çocuk oyunları başardıkça özgüven kazanır. Bu oyunlar, belirli sürelerde oynanması gerektiği için ekran karşısında geçirilen vakit hem sınırlı hem de kaliteli olur.